Meteoroloji 1. Bölge Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada “Yapılan son değerlendirmelere göre; bu gece saatlerinden başlayarak, 14 Mart 2021 Pazar sabah saatlerine kadar tarımsal faaliyetlerin devam ettiği bölgemizde hafif kuvvette zirai don hadisesi beklendiğinden başta üreticilerimiz olmak üzere ilgililerin ve vatandaşların dikkatli ve tedbirli olmaları gerekmektedir” denildi.
Fındıkta donma için en kritik aylar Ocak Şubat ve Mart aylarıdır. Karın fındığa can suyu olduğu bilinse de havanın aşırı soğumasından ötürü oluşan donlanma tehlike oluşturmaktadır.
Peki fındıkta donmadan korunmanın yolları nelerdir?
Fındıkta donma riski oluştuğunda bahçelerde yanıcı malzemenin temin edilip rüzgar yönünde yığılıp yakılması donmayı önlemenin en önemli koşulu. Nisan ayına kadar donma riski devam etmektedir ancak önümüzdeki aylar donmanın baş göstermesi açısından riskli görülmekte. Üreticilerin donma riskine karşı tedbirli olmaları gerekmekte. Donmadan korunmanın diğer bir yolu da toprağın güçlü ve kaliteli olmasıyla sağlanabilir. Bu da yapılacak olan toprak analizi, toprağın ihtiyacına ve mevsimine göre gübre, ilaçlama ve dip temizliğiyle mümkündür.
Bu aylar fındıkta donma açısından risk oluşturan zamanlardır. Fındık bahçelerine bu aylarda yapılacak bakım ihmal edilmemelidir.
Ocak
Dişi çiçekler diğer adıyla karanfiller fındık dalarında kendi-lerini göstermeye başlarlar. Pulcuklarla örtülü bir tomurcuğun ucundan çıkan, çeşitlere göre kırmızı, bordo ve pembe renklerde değişen kıl gibi ince uzantıları olan bu dişi çiçekler, ileride birer fındık çotanağı olacaklardır.
Bol ürün alınmak isteniyorsa, bu karanfillerin sağlıklı olmaları ve soğuklardan etkilenmeden döllenmeleri gerekir. Bu bakımdan kış aylarında veya sonrasında gelen geç ilkbahar donlarına karşı bu aylarda önlem alınmalıdır.
Bunun içinde, genellikle mart ayı sonlarına kadar, bahçe içinde kolay yanıcı, sis veya duman veren, çalı-çırpı veya diğer yanıcı materyal temin edilerek rüzgarın geldiği yönlere yığıl-malıdır. Bunlar don tehlikesi baş gösterdiğinde, gaz yağı gibi kolay yanıcı maddelerle tutuşturularak fındık bahçeleri dondan korunur. Yine bu ayda tomurcuklar patlamadan önce Virgül koşnili ile ilaçlı mücadele yapılır. Ayrıca, özellikle kumlu topraklarda görülen Dalkıran zararlısı ile kültürel mücadele için de bulaşık ve kurumuş dallar toplanarak yakılabilir. Bu işlem gelecek aylarda da sürdürülür.
Şubat
Fındıklarda dişi çiçekler yani karanfiller iyice olgunlaş-mışlar, erkek çiçekler diğer adıyla püslerde fenerlenmeye yani çiçek tozlarını yaymaya başlamışlardır.
Özellikle yağış olmadığı hele de hafif hafif esen rüzgarlı günlerde fındık bahçeleri sapsarı bir tül gibi görünmeye başlar. Bu, sarı renkli çiçek tozlarını rüzgarlarla uçarak karanfillere ulaşması ve döllenmesinin başlayacağının işaretidir. Havalar bu ayda ne kadar güzel geçer, ne kadar çiçek tozu uçuşur ve karanfillere ulaşırsa ve döllenme ne kadar iyi olursa, o yıl üründe o kadar bol olabilecek demektir.
İyi ve bol ürün almak için, döllenen karanfilleri de iyi beslemek gerekir. Bunun için yanmış çiftlik gübresini bu aydan itibaren verilmelidir. 3-4 yılda bir kullanılan çiftlik gübresi ocakların çevresine dal izdüşümüne (dalların tam altına) gele-cek şekilde 25-30 kg. kadar ve kesinlikle toprağa karıştırılmak suretiyle verilmelidir. Bir ton yanmış çiftlik gübresinde 5,5 kg azot, 2,5 kg fosfor, 5,5-6 kg potasyum ve diğer bazı bitki besin maddeleri bulun-makta, ayrıca verilen toprakların yapısını da iyileştirmektedir. Bu sıralarda, zarar yapmaya başlayan kozalak akarı’nı ve kışı kozalak içinde geçiren filiz güvesi’ni yok etmek için kozalakların elle toplanarak yakılması oldukça yararlıdır. Kullanılan çiftlik gübresi yanmamış ise, bahçe gübreden yeterli faydayı göremeyecektir.
Mart
Mart ayında bitkilerin ihtiyacı olan besin maddeleri yani gübre toprağa verilmelidir. Özellikle azotlu gübrelerin tavsiye edilen miktarının yarısı bu ay içinde, çiftlik gübresinde olduğu gibi, dal izdüşümlerine serpildikten sonra 5-10 cm derinlikte çapalanan toprağa karıştırılmalıdır.Yalnız gübre verilmeden önce toprak analizleri yaptırılıp gübreyi ona göre vermek gerekir.
Gübrelerin çapalanarak toprağa karıştırılması ile hem gübrenin yararı sağlanmış; hem de kışı toprakta geçiren çeşitli zararlı böceklerle kültürel mücadele edilmiş olur. Çeşitli tomurcukların arasına girerek Kozalak veya fındık gülü adı verilen Fındık Kozalak Akarı zararlısı ile ilaçlı mücadeleye de havaların sıcak gittiği yıllarda yine bu ay sonlarında, yeni sürgünlerde dipten itibaren, üçüncü yaprak geriye devrildiğinde ilaçlı mücadeleye başlanır..
Fındık Yaprak Deleni ile ilaçlı mücadele de yine bu ayın başlarından itibaren larvaları galeri açmadan önce yapılır. Bu ayda ilkbahar geç donlarından erken yeşillenen bahçelerde zararlarına karşı önlemler alınmalıdır.
Bu arada kıştan zarar görmüş sürgün ve dalların ayıklanması yine devam edilir.
Yazlık (azotlu) gübrelerle, ahır gübrelerinin ocakların dibinden 50-60 cm uzaklıkta, dalların altına gelecek şekilde serperken, mutlaka çapalanmalı ve toprağa karışması sağlanmaktadır.
